در راستای تحقق دولت الکترونیک، اصل 44 قانون اساسی، کاهش اطاله دادرسی و تحقق عدالت قضایی، در سال 1391 آییننامه ارائه خدمات الکترونیک قضایی با 14 ماده و 2 تبصره به تصویب رئیس قوه قضاییه رسید که در ماده 2 این آییننامه، قانونگذار دفاتر خدمات الکترونیک قضایی را به رسمیت شناخته است.
دفاتر خدمات الکترونیک قضایی دفاتری هستند که به ارائه خدمات به اشخاص حقیقی یا حقوقی جهت طرح و پیگیری دعاوی، شکایات و سایر امور قضایی با استفاده از سامانههای الکترونیکی و مخابراتی اقدام مینمایند.
در این مقاله بطور کوتاه به مهمترین سوالات مخاطبان در خصوص دفاتر خدمات قضایی خواهیم پرداخت.
هزینه ثبت شکایت در دفتر خدمات قضایی
هزینه های دادرسی و تعرفه خدمات قضایی بر اساس جدول شماره ۱۶ لایحه بودجه سال 1403 کل کشور:
باید توجه داشت که افرادی که خواسته یا دادخواست اعسار دارند، میتوانند تا 30 درصد هزینه کمتری بابت تعرفه خدمات این دفاتر پرداخت کنند.
پیگیری دادخواست یا شکایت ثبت شده در دفتر خدمات قضایی
پس از ثبت دادخواست یا شکوائیه در یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، امکان پیگیری آن از طریق سامانه پیگیری دادخواست قضایی وجود دارد. به این منظور شخص باید مراحل زیر را طی نماید:
- به سایت عدل ایران به نشانی adliran.ir مراجعه نموده و گزینه “اطلاع رسانی پرونده” را انتخاب کند؛
- گزینه “اطلاعرسانی پرونده برای اشخاص حقیقی” را انتخاب کند؛
- شماره ملی و رمز شخصی خود در سامانه ثنا را وارد نماید؛
- رمز موقت پیامک شده به شماره خود را درج کرده و گزینه ورود به سامانه را انتخاب کند؛
- در این مرحله شخص میتواند پروندههای قضایی خود را مشاهده نماید.
مراحل پیگیری پرونده با شماره پرونده شخص
- وارد سامانه عدل ایران به نشانی adliran.ir شده و گزینه “سامانه اطلاع رسانی پرونده” را انتخاب کند؛
- گزینه اطلاع رسانی پرونده برای اشخاص حقیقی را انتخاب کند؛
- شماره ملی و رمز شخصی خود را در قسمت مربوطه درج نموده و روی گزینه “مرحله بعد” کلیک کند؛
- رمز موقتی را که به شماره همراه وی پیامک می شود را درج کرده و وارد سامانه شود؛
- در این مرحله کاربر می تواند از صفحه اصلی حساب کاربری خود، فهرست پرونده های قضایی را مشاهده نماید؛
- سپس باید گزینه بازیابی اطلاعات پایین صفحه سمت راست) را انتخاب کند؛
- در این صفحه فرد میتواند با درج شماره پرونده، پروندههای قضایی خود را بر اساس شماره پرونده مدنظر مشاهده کند.
نحوه ثبت شکایت حقوقی و کیفری در دفتر خدمات قضایی
نحوه ثبت شکایت در دفاتر خدمات قضایی به این صورت است که اشخاص حقیقی و حقوقی که قصد طرح و پیگیری دادخواست و شکواییه در خصوص هر موضوعی از جمله موضوعات مرتبط با فضای مجازی را دارند، دادخواست یا درخواست یا شکایت خود را به همراه مستندات مربوطه و شماره تلفن همراه یا نشانی الکترونیک خود به هر کدام از دفاتر خدمات قضایی سطح کشور تحویل میدهند. طبیعتاً برخی از این مستندات اجباری بوده و در صورت عدم ثبت مستندات، سامانه خطایی را نمایش داده و از ادامه روند ثبت جلوگیری می کند.
پس از احراز هویت و محاسبه هزینه توسط سامانه که شامل هزینه دادرسی و تعرفه خدمات دفاتر است و پرداخت الکترونیکی آن از طریق دستگاه کارتخوان موجود در دفتر، اسناد یادشده را به سند الکترونیکی تبدیل نموده و به رویت متقاضی میرساند و پس از تایید مطابقت اسناد الکترونیکی یادشده با اوراق ابرازی از سوی متقاضی، آن را از طریق سامانه خدمات قضایی (سخا) به مرجع ذیربط ارسال مینماید و شماره کد رهگیری مربوط به پرونده را به همراه تاییدیه دفتر خدمات به متقاضی تحویل میدهد و به او کتبا ابلاغ میکند که هرگونه اطلاعرسانی راجع به پرونده مذکور طبق قوانین تا آخرین مرحله رسیدگی تنها از طرق مذکور انجام خواهد شد.
پس از وصول اسناد الکترونیک به دادگاه یا دادسرا و.. مقام ارجاع یا سرپرست مجتمع اگر مدارک تکمیل نباشد یا نقصی وجود داشته باشد به دفتر خدمات الکترونیک برمیگرداند تا آن را بررسی و تکمیل نماید اما اگر تکمیل بود، شکایت یا دادخواست ثبتشده را با رعایت تخصص و ترتیب وصول، فورا از طریق سمپ به یکی از شعب ارجاع میدهد. پس از ارجاع پرونده، شماره یکتا کشوری، ردیف فرعی، شماره بایگانی و رمز پرونده توسط سمپ ارائه خواهد شد که باید از طریق پست الکترونیک یا پیامک در اختیار تقدیمکننده دادخواست یا شکایت قرار گیرد.
بعد از ثبت دادخواست یا شکایت در دفتر خدمات قضایی چه باید کرد؟
خواهان یا شاکی باید دادخواست، درخواست یا شکایت خود را به همراه مستندات آن به دفتر تحویل داده، پس از اخذ نشانی الکترونیکی و شماره تلفن همراه خواهان یا شاکی و ثبت در سامانه، شماره رهگیری مربوط به پرونده را به همراه تاییدیه دفتر به وی تحویل مینماید و به او کتبا ابلاغ میکند که هرگونه اطلاعرسانی راجع به پرونده مذکور طبق قوانین تا آخرین مرحله رسیدگی، تنها از طریق سامانه ابلاغ خواهد بود.
همچنین خواهان یا شاکی هنگام ثبت دادخواست متعهد میشود هرگونه تغییر در نشانی الکترونیکی یا شماره تلفن همراه خود را با ورود به پایگاه مربوط ثبت نماید در غیر این صورت داده پیامهای ارسالی، ابلاغشده محسوب میگردد.
لازم به ذکر است اشخاص ذیسمت یا مرتبط از قبیل متهم، خوانده، وثیقهگذار، کفیل، شاهد، داور و.. موظف هستند نسبت به ثبتنام در سامانه ثنا و دریافت حساب کاربری اقدام کنند. واحدهای قضایی قبل از هرگونه اقدام قضایی، باید ایشان را برای ثبتنام به دفاتر خدمات قضایی هدایت کنند و در صورت فوریت راسا نسبت به ثبتنام آنان اقدام نمایند.
شخص پس از ثبت شکایت در سامانه باید منتظر پیامک ابلاغیه بماند. پس از دریافت پیامک ابلاغیه شخص باید به سامانه ابلاغ خود مراجعه کرده و ابلاغیه را مشاهده نماید. مطابق ماده 13 آییننامه استفاده از سامانههای رایانهای و مخابراتی، وصول ابلاغ الکترونیکی اوراق قضایی به حساب کاربری مخاطب در سامانه ابلاغ، ابلاغ محسوب شده و نرسیدن پیامک دلیل بر عدم ابلاغ نیست و از لحظه وصول ابلاغیه در سامانه، ابلاغیه قانونی محسوب میگردد. به همین خاطر و از نظر اخلال احتمالی در ارسال پیامک، مخاطب باید بطور متناوب حساب کاربری خود را مشاهده نماید.
مراتب رویت اوراق قضایی در سامانه ابلاغ، با ثبت زمان و سایر جزئیات نیز در سامانهی قوهی قضائیه به ثبت رسیده و چنین ابلاغی، کلیه آثار ابلاغ واقعی را دارد و ورود به سامانه از طریق حساب کاربری و رویت اوراق قضایی از این طریق نیز به منزله رسید میباشد. مخاطب در صورتی میتواند اظهار بیاطلاعی کند که ثابت کند به لحاظ عدم دسترسی یا نقص در سامانه رایانهای و سامانه مخابراتی از مفاد ابلاغ مطلع نشده است.
مدارک لازم برای ثبت دادخواست یا شکایت در دفتر خدمات قضایی
- کارت ملی
- اصل مدارک و منضمات دادخواست (بسته به خواسته متفاوت است؛ برای مثال برای ابطال رای داور، قرارداد داوری و رای داور ضروری است)
- پرداخت هزینه دادرسی و نیز هزینه ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی
توجه داشته باشید پس از اسکن مدارک، مدارک خود را از متصدی دفتر تحویل بگیرید.