وکیل ارز دیجیتال

اگر مسائلی همچون کلاهبرداری ارزهای دیجیتال، سوال حقوقی در زمینه ارزهای دیجیتال و یا نیاز به تنظیم شکایت در حوزه ارزهای دیجیتال دارید، وکیل سعید نجات‌زادگان، وکیل ارز دیجیتال می‌تواند به شما کمک نماید.

برای مشاوره تلفنی و یا رزرو وقت مشاوره حضوری با این شماره تماس بگیرید: 02128421877

آدرس دفتر: مشهد، بلوار خیام جنوبی، بین خیام جنوبی10 و 12، پلاک 78 [مسیریابی با نشان]

امروزه با گسترش نفوذ ابزار‌های دیجیتال در عرصه‌های گوناگون و همزمان با گرایش بیش از پیش به پرداخت از طریق واسطه‌های الکترونیک، رمز ارزها  نیز از اهمیت بسزایی برخوردار شده‌اند.

از مشهور‌ترین رمز ارزها می‌توان به بیت‌کوین، اتریوم و دوج کوین اشاره کرد.

رمز ارزها نه تنها به عنوان ابزاری برای پرداخت، بلکه به عنوان وسیله‌ای جهت حفظ ارزش پول و سرمایه‌گذاری توجه بسیاری از معامله‌گران و فعالان اقتصادی را در سرتاسر جهان را به خود جلب کرده‌اند.

جهت آشنایی اولیه و اجمالی با رمز ارزها به اختصار باید گفت رمز ارز یک ارز رمز نگاری شده است که توسط  یک رشته رمزنگاری مورد حفاظت قرار می‌گیرند. این حفاظت تقریباً  مانع از هرگونه جعل یا دو بار خرج کردن را می‌شود.

ارز‌های رمزنگاری شده به صورت غیرمتمرکز کنترل می‌شوند که به لحاظ ساختاری در مقابل نظام‌های بانکداری متمرکز قرار می‌گیرد.

غیرمتمرکز سازی در رمز ارزها از طریق تکنولوژی زنجیره بلوکی (BlockChain) امکان‌پذیر شده‌ است. از مزیت‌های بسیار مهم نظام غیرمتمرکز فناوری زنجیره بلوکی ناشناس ماندن، امنیت و نفوذ‌ناپذیری طی انجام تراکنش‌ها است.

همزمان با فراگیری و محبوبیت روزافزون رمز ارزها، همانند هر پدیده‌ی نوظهور دیگری، نیاز به قانون‌مند کردن این عرصه و وضع قوانین و مقررات در جهت ضابطه‌مند کردن استخراج، معامله و استفاده از آن نیز حس می‌شود.

در ایران پس از اوج‌گیری قیمت بیت‌کوین و سایر رمز ارزها، افراد بیشتری در زمینه‌های مختلف از جمله معامله، استخراج و فروش رمز‌ارز آغاز به فعالیت کردند.

در کشور ایران، تا زمان نگارش این مطلب، قانون جامعی در راستای بیان احکام و مقررات رمز ارزها مورد تصویب قرار نگرفته و همین امر باعث سرگردانی و بلاتکلیفی فعالان این عرصه و گاه سبب بروز ضرر‌های مالی به جهت مشخص نبودن مقررات و خلاء قانون‌گذاری شده است.

در این مطلب تلاش می‌کنیم تا با پرداختن به سوالات و موضوعات رایج درباره رمز ارزها ابهامات و مسائل موجود در زمینه رمز ارزها را تا حد امکان پاسخ دهیم.

آیا استخراج رمز ارز از نظر قانونی مجاز است؟

به طور خلاصه آنچه را که درباره استخراج ارز دیجیتال باید بدانید را در این جدول جمع‌آوری کردیم.

موضوع	توضیحات
فرآیند استخراج رمز ارز	کاربران با در اختیار گذاشتن توان پردازشی دستگاه‌های خود به شبکه، تراکنش‌ها را تأیید و پاداشی به شکل رمز ارز دریافت می‌کنند.
مجوز استخراج	استخراج رمز ارز با مجوز قانونی منع ندارد و مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت قابل دریافت است.
تجهیزات استخراج (ASIC)	واردات تجهیزات استخراج باید قانونی و با پرداخت حقوق گمرکی انجام شود. دستگاه‌های قاچاق ضبط می‌شوند.
مصرف انرژی	تجهیزات استخراج مصرف برق بالایی دارند و باید برق مصرفی با نرخ مصوب برای استخراج رمز ارز محاسبه شود؛ استفاده از برق خانگی جریمه دارد.
شرایط دریافت مجوز	مزارع استخراج با مصرف حداقل 100 کیلووات برق (تقریباً 50 دستگاه استخراج) مجوز شروع به کار دریافت می‌کنند.

به طور خلاصه جهت آشنایی با فرآیند استخراج رمزارز‌ها باید گفت که در این فرآیند هر کاربر توان پردازشی دستگاه رایانه‌ای خود را در اختیار شبکه‌ی مبادلاتی رمز ارز گذاشته تا از این طریق نسبت به تایید تراکنش‌های دیگر کاربرانِ حاضر در شبکه اقدام کند.

با در اختیار گذاشتن توان پردازشی و تایید تراکنش‌ها، به کاربر مقداری پاداش از سوی شبکه تعلق می‌گیرد. این پاداش همان رمز ارز استخراج شده از سوی کاربر است.

استخراج رمز ارز در حال حاضر با داشتن مجوز استخراج، با منع قانونی مواجه نیست. دو مسئله مهم در زمینه استخراج رمز‌ارز‌ها را حتما بایستی مد‌نظر داشت. نخست اینکه تجهیزات اختصاصی مربوط به استخراج رمز‌ارز موسوم به (ASIC)، بایستی به صورت قانونی و با پرداخت کامل حقوق و عوارض گمرکی به کشور وارد شده باشند.

هم‌اکنون امکان ثبت سفارش واردات تجهیزات مربوط به استخراج رمز ارز فراهم بوده و می‌توان آن‌ها را به صورت قانونی وارد کشور کرد.

متاسفانه در حال حاضر اکثر تجهیزات مربوط به استخراج رمز ارز در کشور به صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند.

در صورت کشف دستگاه‌های قاچاق مربوط به استخراج رمز ارز، نیروی انتظامی به عنوان ضابط قضایی اقدام به ضبط این تجهیزات می‌کند.

مسئله دوم مربوط به انرژی مصرفی مربوط به تجهیزات استخراج رمز‌ ارز است.

دستگاه‌های استخراج رمز‌ ارز مصرف انرژی بسیار بالایی داشته و بهای ارزان انرژی برق در ایران نیز باعث شده کشورمان به یکی جذاب‌ترین نقاط جهان برای استخراج غیرمجاز رمز‌ ارز تبدیل شود.

به موجب قانون، استخراج رمز‌ ارز تنها با محاسبه برق مصرفی به نرخ مصوب جهت استخراج رمز‌ ارز مجاز است. استفاده از انشعاب خانگی، صنعتی و کشاورزی جریمه مربوط به استفاده از انشعاب برای مصارف غیر‌مرتبط را برای استفاده کننده در پی دارد.

در صورت استخراج رمز ارز بدون مجوز قانونی، برق مصرفی جهت استخراج بر اساس نرخ مصوب برای استخراج و بر مبنای برآورد تقریبی میزان انرژی استفاده شده محاسبه، و بهای آن از استخراج کننده اخذ می‌شود.

هم‌اکنون استخراج رمز‌ ارز با اخذ مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت امکان پذیر بوده و در صورتی که مزرعه استخراج 100 کیلووات (معادل مصرف تقریبا 50 دستگاه استخراج) مصرف برق داشته باشد، امکان اخذ مجوز جهت شروع به کار را خواهد داشت.

آیا پرداخت بهای خدمات و کالا به وسیله رمز ارز قانونی است؟

همزمان استفاده اقشار مختلف مردم از رمز ارز، برخی کسب و کار‌ ها نیز به فکر پذیرش رمز‌ ارز به عنوان ابزاری برای پرداخت بهای خدمات و کالا‌های عرضه شده افتاده‌اند. در این بین حتی برخی شرکت‌های بزرگ بین‌المللی نیز برنامه‌هایی جهت ارائه ارز اختصاصی خود جهت انجام مبادلات را نیز مطرح کرده‌اند.

پرداخت به وسیله‌ رمز ارز به علت ایجاد رقابت با پول رسمی کشور و عدم امکان نظارت دقیق بر مبادلات صورت گرفته، از سوی دولت‌ها مورد استقبال قرار نگرفته و محدود یا ممنوع شده است.

گفتنی‌ست بر اساس آیین نامه استخراج رمز‌ ارزها، استفاده از رمز‌ ارز در مبادلات داخلی ممنوع اعلام شده است.

لذا پذیرش رمز‌ارز توسط ارائه دهندگان کالا و خدمات در داخل کشور مجاز نبوده و در حال حاضر امکان پرداخت با رمز‌ارز به طور قانونی در کشور میسر نیست.

عدم امکان نظارت شخص ثالث بر تراکنش‌ها و امکان بروز جرایمی همچون پولشویی از علل این ممنوعیت است. کشور‌های زیادی در راستای راه‌اندازی رمز‌ارز ملی نیز گام برداشته‌اند و بانک مرکزی ایران نیز برنامه‌هایی در این زمینه در دست اجرا دارد.

معامله، صرافی و سبدگردانی رمز ارز به لحاظ قانونی چه وضعیتی دارد؟

نوع فعالیت	وضعیت قانونی
معامله رمز ارز	در مراکز مالی رسمی ممنوع است، اما خرید و فروش آن جرم محسوب نمی‌شود مگر برای فعالیت‌های غیرقانونی مانند پولشویی.
صرافی رمز ارز	صرافی‌های رسمی تحت نظر بانک مرکزی مجاز به معامله رمز‌ارز نیستند، اما صرافی‌های غیررسمی آنلاین بدون مانع قانونی فعالیت می‌کنند.
سبدگردانی رمز ارز	سبدگردانی رمز‌ارز مجاز است، اما برخلاف بورس، مجوز رسمی برای آن وجود ندارد. باید از تخصص و امانت‌داری سبدگردان مطمئن شد.

در حال حاضر، بر اساس دستورالعمل شورای عالی مبارزه با پولشویی، به‌ کار‌گیری رمزارزها در تمام مراکز پولی و مالیِ رسمی، ممنوع اعلام شده است.

از آنجایی که انواع رمزارزها از این قابلیت برخوردار هستند که به ابزاری برای پولشویی و تامین مالی تروریسم و به طور کل، جابه‌جایی منابع مالی مجرمان بدل شوند، حوزه نظارت بانک مرکزی برای پیشگیری از وقوع جرائم از طریق رمز‌ ارزها، موضوع ممنوعیت به کارگیری ارزهای مجازی را ابلاغ کرده است. لذا بانک‌ها موسسات مالی و اعتباری و صرافی‌های رسمی که تحت نظر بانک مرکزی به فعالیت مشغولند، از معامله و ارائه خدمات مربوط به رمز ارزها منع شده‌اند.

به موازات ممنوعیت بانک‌ها و صرافی‌های رسمی از مبادلات رمز‌ارزها، سایت‌های اینترنتی متعددی جهت خرید و فروش این ارز‌ها در سطح اینترنت به فعالیت می‌پردازند. توجه داشته باشید که علی‌رغم اعلام ممنوعیت مبادلات رمزارز‌ها در مراجع رسمی، خرید و فروش این ارز‌ها هم‌اکنون با مانع قانونی مواجه نیست. لذا مبادله و نگهداری رمزارزها در حال حاضر عملی مجرمانه محسوب نمی‌شود.

البته اگر مبادلات رمز‌ارز‌ها وسیله‌ای در جهت اعمالی نظیر پولشویی، رشوه و دیگر اعمال غیر‌قانونی قرار بگیرند، در این صورت قابل پیگیری و مجازات هستند.

سبدگردانی عملی است که طی آن فردی آشنا به بازار، ضمن استفاده از سرمایه تامین شده از سوی سرمایه‌گذار اقدام به انجام معاملات‌ کرده و طبق توافقات صورت گرفته در میزانی از سود حاصله، با صاحب سرمایه شریک می‌شود. در حوزه رمز‌ارزها نیز برخی اشخاص نسبت به سبدگردانی برای مشتریان اقدام می‌کنند.

سبدگردانی همانند معامله رمزارز‌ها جرم تلقی نشده و امری مجاز است. باید توجه داشت بر خلاف سبدگردانی در بورس اوراق بهادار که نهاد‌های دارای مجوز و احراز صلاحیت شده در آن فعالیت می‌کنند، در حوزه رمز ارزها تاکنون مجوزی برای سبدگردانی توسط نهاد‌های رسمی صادر نشده است.

از این رو بایستی پیش از سپردن سرمایه به اشخاص جهت سبدگردانی، از تخصص، قابل اعتماد بودن و اخذ تضمین مناسب جهت اطمینان از صحت عملکرد آتی ایشان اقدامات لازم را به‌عمل آورد.

روش های کلاهبرداری ارز دیجیتال

کلاهبرداری‌های ارز دیجیتال شامل روش‌های مختلفی است که هرکدام به شیوه‌ای خاص کاربران را هدف قرار می‌دهند. طرح‌های پانزی و هرمی با وعده سودهای کلان و تبلیغات جذاب، سرمایه افراد را جذب و سپس با توقف جریان سرمایه، موجب زیان قربانیان می‌شوند.

پامپ و دامپ با افزایش مصنوعی قیمت یک ارز بی‌ارزش و فروش ناگهانی آن، طمع کاربران ناآگاه را هدف قرار می‌دهد. فیشینگ و ولت‌های تقلبی با ساخت وب‌سایت‌های جعلی و سرقت اطلاعات کیف پول، کاربران را به دام می‌اندازند. ایردراپ‌های تقلبی وعده دریافت ارز رایگان می‌دهند اما در واقع برای سرقت اطلاعات یا پول کاربران طراحی شده‌اند.

بدافزارهای استخراج از سخت‌افزار کاربران بدون اجازه برای استخراج ارز سوءاستفاده می‌کنند و هک کیف پول‌های دیجیتال با سوءاستفاده از ضعف‌های امنیتی، دارایی افراد را به سرقت می‌برند.

در نهایت، روش‌هایی مانند آگهی‌های کار در خانه کاربران را به طور ناخواسته در فرآیند پولشویی درگیر می‌کنند. آگاهی و استفاده از منابع معتبر از کلیدی‌ترین راه‌های پیشگیری از این کلاهبرداری‌هاست.

روش‌های کلاهبرداری ارز دیجیتال، هر روز جدیدتر و پیشرفته‌تر می‌شود. در ادامه، برخی از جدیدترین و مهم‌ترین این روش‌ها بررسی می‌گردد:

کلاهبرداری ارز دیجیتال به روش طرح‌های پانزی و هرمی

یکی از رایج‌ترین روش‌های کلاهبرداری در ارزهای دیجیتال، طرح‌های پانزی و هرمی است. در این روش‌ها، کلاهبرداران با وعده سودهای کلان و بازدهی تضمینی، سرمایه افراد را جذب کرده و از ورود سرمایه جدید برای پرداخت به سرمایه‌گذاران قدیمی استفاده می‌کنند. این طرح‌ها معمولاً با تبلیغات پر زرق و برق و وعده‌های فریبنده همراه هستند و زمانی که جریان ورود سرمایه متوقف شود، کلاهبرداران با سرمایه فرار می‌کنند. 

کلاهبرداری ارز دیجیتال به روش پامپ و دامپ

روش دیگر کلاهبرداری مرتبط با ارزهای دیجیتال، پامپ و دامپ است که در آن قیمت یک ارز دیجیتال بی‌ارزش به صورت مصنوعی افزایش (پامپ) داده شده و پس از جذب خریداران ناآگاه، کلاهبرداران ارز را می‌فروشند (دامپ) و باعث سقوط قیمت می‌شوند. این شیوه با سوءاستفاده از ناآگاهی و طمع افراد برای کسب سود سریع انجام می‌شود.

کلاهبرداری ارز دیجیتال به روش فیشینگ و ولت‌های تقلبی

کلاهبرداری‌های فیشینگ با ارسال لینک‌های جعلی و ساخت وب‌سایت‌هایی مشابه صرافی‌ها یا کیف پول‌های دیجیتال صورت می‌گیرد. کاربران ناآگاه با وارد کردن اطلاعات حساس خود مانند کلید خصوصی یا رمز عبور، سرمایه‌شان را در معرض سرقت قرار می‌دهند. ولت‌های جعلی نیز یکی دیگر از روش‌های کلاهبرداری است که در آن، کیف پول‌های غیرمعتبر یا برنامه‌های جعلی برای سرقت اطلاعات و ارزهای دیجیتال کاربران طراحی می‌شوند. آگاهی از نشانه‌های این کلاهبرداری‌ها و استفاده از منابع معتبر برای دانلود و استفاده از خدمات، می‌تواند جلوی بسیاری از این جرایم را بگیرد.

کلاهبرداری ارز دیجیتال به روش ایردراپ تقلبی

ایردراپ‌های تقلبی یکی از روش‌های شایع کلاهبرداری در دنیای ارزهای دیجیتال هستند که با وعده جذاب دریافت ارز رایگان کاربران را به دام می‌اندازند. در این روش، کلاهبرداران معمولاً از طریق تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی یا پیام‌های مستقیم، به کاربران پیشنهاد می‌دهند که برای دریافت مقدار قابل توجهی از یک ارز دیجیتال جدید، تنها کافی است کارمزد تراکنش را پرداخت کنند یا اطلاعات حساس کیف پول خود مانند کلید خصوصی را ارائه دهند. برخی دیگر از این کلاهبرداران، لینک‌هایی به صفحات جعلی ارسال می‌کنند که بسیار شبیه به وب‌سایت‌های معتبر طراحی شده‌اند. کاربران با کلیک روی این لینک‌ها و وارد کردن اطلاعات خود، عملاً دسترسی به کیف پول دیجیتالشان را در اختیار کلاهبرداران قرار می‌دهند. این روش‌ها به دلیل جذابیت پیشنهاد دریافت ارز رایگان و ناشناخته بودن برای بسیاری از کاربران، به سرعت قربانی می‌گیرد. آگاهی از این شگردها و اطمینان از اصالت هرگونه پیشنهاد ایردراپ، می‌تواند از گرفتار شدن در این نوع کلاهبرداری‌ها جلوگیری کند.

کلاهبرداری ارز دیجیتال به روش بدافزارهای استخراج

برخی کلاهبرداران با استفاده از بدافزارهای استخراج ارز دیجیتال، منابع سخت‌افزاری کاربران را بدون اجازه به کار می‌گیرند و ارزهای دیجیتال استخراج می‌کنند. این بدافزارها معمولاً از طریق لینک‌های مخرب یا نرم‌افزارهای غیرمعتبر منتشر می‌شوند. 

کلاهبرداری ارز دیجیتال به روش هک ولت‌های رمزارز

روش دیگر، هک کیف پول‌های دیجیتال است که در آن هکرها از ضعف‌های امنیتی کیف پول‌ها یا عدم رعایت نکات ایمنی توسط کاربران برای سرقت دارایی‌ها استفاده می‌کنند. 

کلاهبرداری ارز دیجیتال با استفاده از آگهی‌های کار در خانه و تبدیل پول‌های واریزی به ارز دیجیتال

در روش کلاهبرداری ارز دیجیتال با آگهی‌های کار در خانه، کلاهبرداران افراد ناآگاه را از طریق وعده کار آسان با درآمد بالا جذب می‌کنند. این افراد تشویق می‌شوند که پول‌های واریزی را از حساب بانکی خود به ارز دیجیتال تبدیل کرده و به حساب‌های مشخصی منتقل کنند. در واقع، این پول‌ها معمولاً از منابع غیرقانونی یا سرقتی تأمین شده و تبدیل آن به ارز دیجیتال بخشی از فرآیند پولشویی است. قربانیان که نقش واسطه را ایفا می‌کنند، ناآگاهانه در فعالیت‌های غیرقانونی مشارکت کرده و ممکن است با عواقب جدی حقوقی مواجه شوند.

چگونه می‌توان به صرافی‌های موجود در اینترنت جهت انجام مبادلات اعتماد کرد؟

همان‌طور که در بالا نیز اشاره شد، بانک‌ها و صرافی‌های رسمی از مبادلات مربوط به رمز ارز منع شده‌اند. این ممنوعیت سبب شده تا صرافی‌های متعددی در بستر اینترنت شروع به فعالیت کرده و خدمات متنوعی مربوط به مبادلات رمز ارز‌ها را ارائه دهند.

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالین و معامله‌گران رمزارز‌ها چگونگی اعتماد و اطمینان به صرافی‌هاست.

باید توجه داشت متاسفانه هم‌اکنون نماد اعتماد الکترونیکی به صرافی‌های ارائه‌ دهنده  خدمات مرتبط با رمز‌ ارز تعلق نمی‌گیرد و صرفا احراز هویت و ثبت دامنه آنها در سامانه نماد اعتماد الکترونیکی امکان پذیر است. مشاهده نماد اعتماد الکترونیکی در وب‌سایت سبب می‌شود تا مشتریان کسب و کار های اینترنتی با اطمینان خاطر و اعتماد بیشتر نسبت به دریافت خدمات از طریق فضای مجازی اقدام کنند.

عدم امکان اعطای نماد الکترونیکی به صرافی‌ها ضرورت توجه بیش از پیش نسبت به اعتبار و اطمینان از صحت عملکرد آنان را نمایان می‌کند.

بایستی هنگام معامله رمز‌ارز‌ها بالاخص هنگامی که قصد انجام مبادلات با مبالغ کلان را داریم، تنها نسبت به انجام معامله با صرافی‎‌های معتبر و شناخته‌شده و ترجیحا دارای آدرس و شماره تلفن معتبر اقدام کرده تا از بروز مشکلات بعدی جلوگیری شود.

در صورت مواجهه با مشکلات حقوقی در خلالِ مبادلات با صرافی‌ها توصیه ما این است که با مشاوران حقوقی در جهت طرح شکایات از صرافی رمز ارز در ارتباط باشید.

رفع مسدودی حساب از پلیس فتا برای ارز دیجیتال

رفع مسدودی حساب‌های بانکی یا کیف پول‌های مرتبط با ارز دیجیتال که توسط پلیس فتا انجام می‌شود، نیازمند طی مراحل حقوقی مشخصی است. معمولاً مسدودی این حساب‌ها به دلیل شکایات مالی، معاملات مشکوک، یا نقض قوانین مرتبط با جرایم سایبری صورت می‌گیرد. در چنین مواردی، لازم است مالک حساب مستندات مربوط به فعالیت خود را ارائه داده و نشان دهد که تراکنش‌های انجام‌شده قانونی و شفاف بوده‌اند. مستنداتی مانند فاکتورهای فروش، تاریخچه تراکنش‌ها و ارتباط آن‌ها با فعالیت‌های مشروع اقتصادی می‌تواند نقش مهمی در رفع مسدودی داشته باشد.

برای رفع مسدودی حساب، حضور در مراجع قضایی مرتبط و ارائه درخواست کتبی به پلیس فتا ضروری است. علاوه بر این، در صورت وجود شکایت خصوصی، باید نسبت به حل‌وفصل دعاوی با شاکی اقدام شده و یا دلایل مکفی در دفاع از اتهامات وارده، ارائه شود. پس از بررسی‌های لازم توسط پلیس فتا و در صورت اثبات عدم تخلف، نامه‌ای به بانک یا صرافی مورد نظر ارسال می‌شود تا حساب مجدداً فعال شود. همراهی با یک وکیل متخصص در حوزه ارز دیجیتال می‌تواند روند رسیدگی را تسریع کرده و از بروز مشکلات حقوقی بعدی جلوگیری کند.

قوانین پلیس فتا برای صرافی ارز دیجیتال

پلیس فتا، به عنوان مرجع نظارتی در حوزه جرایم سایبری، ضوابطی را برای فعالیت صرافی‌های ارز دیجیتال تعیین کرده است. این قوانین شامل رعایت شفافیت مالی، احراز هویت دقیق کاربران (KYC)، جلوگیری از پولشویی و ارائه گزارش تراکنش‌های مشکوک به مراجع ذی‌صلاح می‌شود. صرافی‌ها ملزم هستند تمامی کاربران خود را شناسایی کرده و از هویت واقعی آنان اطمینان حاصل کنند. همچنین، این صرافی‌ها باید از سیستم‌های امنیتی پیشرفته برای حفاظت از دارایی‌های کاربران استفاده کنند.

عدم رعایت ضوابط و دستورالعمل‌های تعیین‌شده توسط پلیس فتا می‌تواند منجر به تعلیق فعالیت صرافی و حتی پیگرد قانونی شود. از این رو، صرافی‌ها باید تمامی تراکنش‌ها را ثبت و مستندسازی کنند و در صورت لزوم، اطلاعات لازم را در اختیار مراجع قانونی قرار دهند. دریافت مشاوره حقوقی پیش از راه‌اندازی صرافی و در طول فعالیت آن، می‌تواند به صاحبان کسب‌وکار کمک کند تا ضمن انطباق با قوانین، از مواجهه با مشکلات قانونی جلوگیری کنند.

صرافی های ارز دیجیتال مورد تایید پلیس فتا

پلیس فتا تاکنون لیست رسمی و جامعی از صرافی‌های ارز دیجیتال مورد تایید خود منتشر نکرده است. با این حال، برخی از صرافی‌های داخلی که شرایط قانونی و الزامات پلیس فتا مانند احراز هویت کاربران، گزارش‌دهی شفاف و رعایت مقررات پولشویی را رعایت می‌کنند، به‌صورت غیررسمی به عنوان صرافی‌های معتبر شناخته می‌شوند. استفاده از این صرافی‌ها می‌تواند ریسک‌های مرتبط با جرایم سایبری و مشکلات حقوقی را به حداقل برساند.

برای اطمینان از اعتبار یک صرافی، کاربران باید علاوه بر بررسی مجوزهای قانونی آن، به سابقه فعالیت و نظرات سایر کاربران نیز توجه کنند. صرافی‌های معتبر معمولاً در تعامل مستمر با نهادهای نظارتی، از جمله پلیس فتا و بانک مرکزی، هستند و تلاش می‌کنند تا شفافیت و امنیت بالایی را ارائه دهند. 

نمونه رای ارز دیجیتال

گردش کار: شاکی پرونده، خانم س. ف. فرزند س.، با وکالت آقای سعید نجات‌زادگان، شکایتی علیه متهم، آقای ح. ج. فرزند ا.، که وکالت وی را آقای م. ج. برعهده دارد، به اتهام کلاهبرداری مرتبط با رایانه به میزان 0/4833 واحد بیت‌کوین، به دادسرا تقدیم کرده است. پس از انجام تحقیقات مقدماتی، پرونده با صدور کیفرخواست به دادگستری ارسال و به این شعبه ارجاع شده است.

در وقت رسیدگی، وکیل شاکی و متهم و همچنین وکیل متهم در جلسه حاضر شده‌اند. دادگاه با توجه به اوراق و محتویات پرونده، ختم دادرسی را اعلام کرده و با استعانت از خداوند متعال و تکیه بر شرف و وجدان، به شرح زیر مبادرت به صدور رأی می‌کند:

رأی دادگاه: در خصوص اتهام آقای ح. ج. فرزند ا.، که وکالت وی را آقای م. ج. برعهده دارد، به اتهام کلاهبرداری مرتبط با رایانه به میزان 0/4833 واحد بیت‌کوین، موضوع شکایت خانم س. ف. فرزند س. با وکالت آقای سعید نجات‌زادگان، دادگاه با توجه به اوراق و محتویات پرونده، شکایت شاکی، تحقیقات انجام‌شده توسط پلیس فتا، قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست صادره از سوی دادسرای عمومی و انقلاب مشهد، ضمن رد دفاعیات غیرموجه و غیرمؤثر متهم و وکیل وی در جلسه دادگاه، بزه انتسابی به متهم را محرز و مسلم دانسته و مستند به ماده 741 قانون جرایم رایانه‌ای و ماده 12 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، وی را علاوه بر رد وجوه مأخوذه در حق شاکی، به پرداخت پنجاه میلیون ریال جزای نقدی در حق دولت محکوم می‌نماید.

این رأی حضوری بوده و ظرف بیست روز پس از ابلاغ، قابل اعتراض در دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی است.

قوانین ارز دیجیتال در ایران چیست؟

در خصوص قوانین و مقررات ایران در بحث استفاده و معامله‌ی ارزهای دیجیتال، نخستین بار در جلسۀ سی‌ام شورای عالی مبارزه با پولشویی به تاریخ 1396/10/9، به‌کارگیری ابزار بیت‌کوین و سایر ارزهای مجازی در همۀ مراکز پولی و مالی کشور ممنوع اعلام شد. در ادامه، هیئت‌وزیران طی تصویب‌نامۀ شمارۀ ۵۸۱۴۴/ت ۵۵۶۳۷ هـ مورخ 1398/5/13 اعلام نمود که استفاده از رمزارزها با ریسک خود متعاملین صورت می‌گیرد و استفاده از آن در مبادلات داخلی کشور مجاز نیست. 

اما در بحث قوانین و مقررات مرتبط با استخراج ارزهای دیجیتال و ابزارها و وسایل مرتبط، طبق ماده ۱۸ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مرتکب قاچاق و واردات غیر قانونی و حمل و نگهداری دستگاه‌های ماینر یا دستگاه استخراج، علاوه بر ضبط دستگاه های ماینر به جریمه نقدی معادل یک تا سه برابر ارزش کالا محکوم می‌گردد. به‌علاوه، طبق آیین‌نامه‌ی استخراج رمزدارایی‌ها مصوب 1401 هیئت وزیران، برای استخراج یا باید انشعاب مستقل از شبکه سراسری برق با تعرفه صنعتی (صادراتی) اخذ شده و یا نیروگاه جدید اختصاصی در خارج از شبکه سراسری احداث شده و یا به روش‌های مشابه اقدام شود.

در صورت استخراج رمزارزها بدون مجوز قانونی از وزارت صمت، وفق ماده 2 قانون مجازات استفاده کنندگان غیرمجاز از آب، برق، تلفن، فاضلاب و گاز (1396)، مرتکب علاوه بر الزام به پرداخت بهای خدمات مصرفی و جبران خسارت و سایر حقوق مربوط، در خصوص مصارف خانگی به جزای نقدی درجه شش … (= 20 تا 80 میلیون تومان) و در مصارف غیرخانگی به یک تا دو برابر بهای خدمات مصرفی و در صورت تکرار حسب مورد به حداکثر جریمه مزبور و قطع انشعاب تا شش ماه محکوم می‌گردد.

در مجموع، لازم به‌ذکر است که تا کنون، قانون جامعی در مورد ارزهای دیجیتال در ایران تدوین نشده، لیکن بانک مرکزی در آبان ۱۴۰۳ اعلام کرده است که مقررات جدیدی برای رمزارزها و انواع توکن‌ها تدوین شده و در همایش بانکداری نوین در آذر ماه رونمایی خواهد شد. 

نمونه دادخواست مطالبه ارز دیجیتال

رئیس محترم دادگاه‌های عمومی حقوقی مجتمع قضایی  …………. شهرستان …

با سلام، احتراماً به‌استحضار می‌رساند:

اینجانب …… در تاریخ … مقدار … (نوع ارز دیجیتال، مثلاً بیت‌کوین یا اتریوم) را به درخواست خوانده به کیف پول دیجیتال ایشان با آدرس … منتقل کردم. این انتقال بر اساس توافقی انجام شد که خوانده در تاریخ … ارز دیجیتال را به بنده مسترد نماید یا مبلغ معادل آن را پرداخت کند.

متأسفانه خوانده علیرغم پیگیری‌های متعدد از انجام تعهد خود امتناع ورزیده و هیچ‌گونه وجهی را بازنگردانده است. مستندات و مدارک این انتقال و توافق در اختیار اینجانب بوده و به پیوست دادخواست تقدیم می‌گردد.

با توجه به مراتب فوق، مستنداً به مواد 198 و 519 قانون آیین دادرسی مدنی و مواد 10 و 220 قانون مدنی، صدور حکم به شرح ستون خواسته مورد استدعاست.

سوالات حقوقی ارز دیجیتال

اگر در زمینه ارز‌های دیجیتال سوالات حقوقی پیش آمده است در بخش نظرات سوال‌تان را بپرسید.