یک پرونده از زمان طرح دعوا تا صدور حکم و اجرای آن مراحل مختلفی را طی می‌کند. در هر یک از این مراحل تصمیماتی از سوی مقامات قضایی گرفته می‌شود یا انجامِ اقداماتی از سوی طرفینِ دعوا لازم می‌گردد.
ابلاغیه‌ها این تصمیمات و اقدامات را به اطلاعِ طرفین دعوا می‌رسانند و آنان را در جریان رسیدگی قرار می‌دهند.
اگر پرونده‌ای در دادگاه‌ها دارید، صدور هر ابلاغیه از طریقِ پیامکی به شما اعلام می‌شود که در صفحه متن پیامک‌های ابلاغیه آنها را تشریح نمودیم. شما باید با مراجعه به سامانه ابلاغِ سایتِ عدل‌ایران ابلاغیه‌ی خود را مشاهده کنید.
در این مقاله می‌خواهیم درباره محتوای ابلاغیه‌ای که در سایت عدل ایران مشاهده می‌کنید صحبت کنیم.
ممکن است برای شما این سوال پیش بیاید که مثلا معنای «اخطاریه تعیین مهلت جهت انجام کاری برای شخص ذی‌سمت و مرتبط» یعنی چه؟
شخص ذی‌سمت و مرتبط کیست؟
چه کاری باید انجام بدهد؟
یا مثلا وقتی اخطاریه رفع نقص دریافت می‌کنیم باید چه کاری انجام دهیم؟
اگر ندهیم چه اتفاقی می‌افتد؟
در این نوشته سعی داریم تا شما را با شش ابلاغیه‌ی پر تکرار قضایی آشنا کنیم که به احتمال زیاد در مسیر پرونده‌ی خود آنها را دریافت خواهید کرد و برایتان توضیح دهیم که معنایشان چیست؟ و بعد از دریافتشان باید چه کاری انجام بدهید؟
1- ابلاغ اخطاريه/احضاريه تعيين مهلت جهت انجام کاری براي شخص ذی سمت و مرتبط:
مهلت حضور 7 (یا) 3 روز از تاریخ … علت حضور :اداي توضيح/ اداي توضيح و رسيدگي، ضمن ارايه اصول مستندات و مدارك خود/ پرداخت دستمزد کارشناس/ پیگیری شکایت مطروحه/ توديع خسارت احتمالي/ پیگیری عملیات اجرایی و…
دعوي … به طرفيت … مبني بر … با توجه به علت حضور مندرج در اين ابلاغيه به شما ابلاغ مي گردد ظرف مهلت مقرر اقدام، در غير اينصورت مطابق مقررات اتخاذ تصميم خواهد شد.
شخص ذی‌سمت و مرتبط در دعوا کسی است که به لحاظ قانونی حق طرح دعوا یا طرفِ دعوا واقع شدن را دارد.
همچنین شخصی مانند وکیل که از طرف اشخاص انتخاب می‌شود نیز قانونا اجازه مداخله و انجام اقدامات لازم در پرونده را دارد.
این ابلاغیه در مواردی صادر می‌شود که پیگیریِ پرونده نیاز به اقدامی از جانب شما دارد.
در این راستا شما باید به دو مورد توجه کنید، اول علت حضور یا نوعِ کارِ خواسته شده و دوم مهلت حضور.
توجه داشته باشید که حضور شما یا انجامِ کار بعد از مهلت تعیین شده اثری ندارد و به ضرر شما خواهد بود.
حال می‌خواهیم به چند نمونه از مصادیقِ پرتکرارِ این ابلاغیه بپردازیم.
ادای توضیح، رسیدگی و ارائه‌ی اصول مستندات و مدارک یعنی چه؟
زمانی در مراحل رسیدگی، مقام قضایی نیاز به حضور شما را برای ارائه‌ی برخی توضیحات در مورد پرونده یا دلایلی که ارائه داده‌اید احساس می‌کند.
در مواقعی نیز شما سند و مدرکی برای اثباتِ ادعای خود یا در مقامِ دفاع از ادعایی که علیه شما مطرح شده ارائه می‌دهید.
برای مثال یک چک یا رسید یا هر چیز دیگر. شما در ابتدا یک رونوشت از مدرک خود در پرونده قرار می‌دهید و با تقاضای مقام قضایی باید اصل آن را نیز به دادگاه ارائه کنید وگرنه دلیلِ شما نادیده گرفته می‌شود.
پرداختِ دستمزدِ کارشناس یعنی چه؟
پرونده‌های قضایی در حوزه‌های مختلفی مطرح می‌شوند و طبیعتا قاضی در تمام این زمینه‌ها صاحب‌نظر نیست.
پس گاهی نیاز می‌شود که برای تعیین قیمت ملک یا کالایی و یا تایید اصالتِ سندی نظر یک کارشناس نیز شنیده شود.
در این مواقع کسی که درخواستِ کارشناسی می‌کند موظف است دستمزدِ کارشناس را نیز بپردازد و در صورتی که ظرف مدت مقرر شده این کار را انجام ندهد دادگاه دیگر به درخواستِ نظر کارشناسی از جانب او توجه نخواهد کرد و با درنظر گرفتنِ باقیِ دلایل به رسیدگی ادامه خواهد داد.
پیگیریِ شکایت مطروحه یعنی چه؟
ابلاغیه‌ی پیگیریِ شکایت مطروحه برای شاکی یا وکیلِ او ارسال می‌گردد.
ایشان باید اقدام به ارائه مدارک و مستنداتی کنند که برای اثبات دعوایشان لازم است.
ارائه‌ی دلایل و مستندات از این جهت مهم است که باید به اطلاع مقام رسیدگی کننده و طرف مقابل دعوا برسد.
غیر مستند بودنِ دعوا ممکن است باعث شود که طرف مقابل درخواستِ تامینِ دعوای واهی را مطرح نماید که در بخش بعد به اثرات آن می‌پردازیم.
خسارتِ احتمالی چیست؟
گاهی پیش می‌آید که شما برای مسئله‌ای طرح دعوا می‌کنید، اما می‌دانید تا زمان صدور حکم ممکن است موضوعِ خواسته‌ی شما از بین برود یا از دسترستان خارج شود.
در این شرایط شما درخواستِ تامین خواسته می‌کنید.
یعنی مثلا اگر موضوعِ دعوا یک خودرو است، از دادگاه درخواست می‌کنید که تا روشن شدنِ تکلیفِ مالکیت، آن خودرو را توقیف کند.
در این شرایط امکان دارد که حکم به ضرر شما صادر شده و طرف مقابلِ دعوا از دستور موقت متضرر شود.
برای جلوگیری از این ضرر، شما باید زمان درخواست تامین خواسته، مبلغی را به عنوان خسارتِ احتمالی نزد حساب دادگستری تودیع کنید.
در غیر این صورت تامین خواسته شما اجرایی نخواهد شد.
یکی دیگر از مواردی که خسارت احتمالی در آن کاربرد دارد تامین دعوای واهی است.
در تامینِ دعوای واهی، خوانده ادعا می‌کند که دعوا مطابق اصول قانونی طرح نشده یا مستند به ادله محکمه‌پسند نیست.
در این شرایط دادگاه دستور می‌دهد تا وجهی جهت خسارت احتمالی تودیع شود و تا آن زمان دعوا متوقف خواهد ماند.
پس از انقضای مدت در نظر گرفته شده توسط دادگاه، اگر تامین پرداخت نشده باشد، دادخواست رد خواهد شد.
پیگیریِ عملیات اجرایی:
در پرونده‌های حقوقی در صورتی که پس از صدور حکم، خوانده عملِ موردنظر خواهان را انجام ندهد یعنی برای مثال بدهی را پرداخت یا مال را منتقل نکند، خواهان می‌تواند از دادگاه درخواست اجراییه نماید تا با توسل به اهرم قانون به خواسته‌ی خود برسد.
در دعاوی کیفری نیز در صورتی که خوانده یا مشتکی عنه محکوم به مجازاتی شود پرونده جهت اجرای حکم به شعبه‌ی اجرای احکام کیفری می‌رود.
اجرای حکم در هر صورت مستلزم کارهایی است که خواهان باید انجام دهد مانند درخواست اجراییه یا معرفی مالی از خوانده و مثل این‌ها.
این ابلاغیه از شما می‌خواهد تا برای پیگیری اجرای حکم خود در شعبه‌ی مربوطه حاضر شوید.
در پایان لازم است مجددا بر اهمیت حضور در مرجع قضایی یا انجامِ کار موردنظر ظرف مدت معین تاکید کنیم.
ضمانت اجرای حضور پیدا نکردن شما در زمان معین حسب مورد متفاوت خواهد بود اما این ضمانت هرچه باشد حتما به ضرر شماست.
2- ابلاغ اخطاريه/احضاريه حضور در جلسه رسيدگي براي شخص ذي سمت و مرتبطين:
تاریخ حضور : … علت حضور :رسيدگي
وقت رسيدگي در تاريخ … ساعت …
خواهان/شاكي: … خوانده/متهم: … خواسته/اتهام: …
(به لحاظ وضعیت کرونا ) ، عنداللزوم ، نسبت به ارسال لایحه – از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ، اقدام و از حضور دراين شعبه ، خودداری نمایید .
ضمنا به پيوست دادخواست (و ضمائم) ارسالي از خدمات قضائي (مکانيزه) ارسال مي گردد.
پس از ارجاعِ پرونده به دادگاه و تعیین زمان رسیدگی، شما از طریقِ این ابلاغیه در جریانِ جزئیات پرونده از قبیل خواهان و خواسته و مثل این‌ها قرار می‌گیرید تا خود را برای دفاع آماده کنید.
حضور به موقع در جلسه دادرسی بسیار مهم است زیرا ممکن است آخرین فرصت شما برای دفاع از خود یا اثبات ادعایتان باشد.
توجه داشته باشید که به دلیلِ عالم‌گیریِ ویروسِ کرونا دادگاه‌ها تا حد ممکن از برگزاری جلسات حضوری پرهیز می‌کنند. در این شرایط دادرسی با لایحه‌هایی که هر یک از طرفین ارسال می‌کنند انجام می‌شود.
3. ابلاغ اخطاريه رفع نقص:
مهلت رفع نقص 10 روز از تاریخ …
موارد نقص: عدم تكميل تمبر مالياتي وكالتنامه پيوست دادخواست/ خواسته تعیین نشده/ خواسته تقویم نشده/ عدم اعلام مشخصات كامل ملك موضوع دعوي به منظور تعيين ارزش معاملاتي و هزينه دادرسي/ کسری هزینه دادرسی و…
اخطار شونده محترم: نظر به آنكه دادخواست تقديمي شما به جهات ذيل ناقص مي باشد، لذا مقتضي است ظرف مهلت مقرر از تاريخ ابلاغ نسبت به رفع نقص با مراجعه به يكي از دفاتر خدمات الكترونيك قضائي اقدام نماييد، درغيراين صورت برابر مقررات قانوني قرار رد دادخواست شما صادر خواهد شد.
موارد نقص: عدم تكميل تمبر مالياتي وكالتنامه پيوست دادخواست کسری …/ خواسته تقویم نشده و… « ابلاغيه فاقد پيوست مي باشد ».
دادخواست شرایطی دارد که بدون آنها قابل رسیدگی نمی‌باشد.
این شرایط از این رو اهمیت دارند که رسیدگی قضایی عملی دقیق است، کوچک‌ترین نقصی در شروعِ این فرایند موجب بروز اشکالاتی برای طرف مقابل و البته قاضیِ پرونده می‌شود.
این نقص‌ها از طریقِ ابلاغیه‌ی رفع نقص به اطلاع شما می‌رسد تا با برطرف کردنشان در مهلت مقرر پرونده دادخواست خود را از رد شدن نجات دهید.
در ادامه تعدادی از نقص‌های رایج دادخواست را با هم بررسی می‌کنیم.
تمبر مالياتي وكالتنامه پيوست دادخواست چیست؟
اگر برای پرونده خود وکیل انتخاب کرده باشید که بهتر است حتما این کار را انجام دهید، وکیل شما باید یک نسخه از قرارداد وکالت را به دادخواست پیوست کند.
بر هر قرارداد مقداری تمبر چسبانده و ابطال می‌شود که درواقع مالیاتِ وکیل شماست.
در صورتی که این تمبر بر قرارداد الصاق نشده باشد، قرارداد نزد دادگاه قابل قبول نیست.
لذا در صورت دریافتِ ابلاغ رفع نقص با عنوان «عدم تكميل تمبر مالياتي وكالتنامه پيوست دادخواست»، وکیلِ محترم شما باید هرچه زودتر دست به کار شده و به میزان مورد نظر تمبر الصاق کند.
تعیین خواسته چیست؟
خواسته درواقع همان چیزی است که به خاطرش طرح دعوا می‌کنید. مثلا مطالبه وجه نقد، یا درخواست تخلیه عین مستاجره.
در طرح یک دعوا لازم است که خواسته به صورت دقیق مشخص شود زیرا می‌تواند بر هزینه دادرسی و صلاحیت دادگاه تاثیرگذار باشد.
در صورتی که اخطار رفع نقصی تحت عنوان «خواسته تعیین نشده» دریافت کرده‌اید باید فورا خواسته خود را تعیین کنید.
لازم به ذکر است که تعیینِ خواسته علیرغم اینکه در بدو امر ساده به نظر می‌رسد، گاهی بسیار پیچیده می‌شود پس حتما برای تعیینِ خواسته با وکیل خود مشورت کنید.
تقویمِ خواسته چیست؟
بر اساس یک تقسیم‌بندی، دعاوی به دو دسته‌ی مالی و غیرمالی تقسیم می‌شوند.
دعوای مالی، دعوایی است که موضوع یا خواسته‌ی آن مال است، مانند یک دستگاه خودرو.
خواسته در دعوای غیرمالی، مال نیست، مانند طلاق یا تمکین.
البته خواسته‌ی غیرمالی می‌تواند اثر مالی داشته باشد مانند تمکین و طلاق که آثاری مانند مهریه و نفقه دارند.
در دعاوی غیرمالی نیازی به تقویم یا تعیینِ بهای خواسته نیست. هزینه دادرسی در دعاوی غیرمالی ثابت است. همچنین تمام دعاوی غیرمالی قابل تجدیدنظر هستند.
در مورد دعاوی مالی اگر خواسته وجه رایجِ کشور باشد است نیازی به تقویم ندارد و هزینه دادرسی، قابلیت تجدیدنظر و صلاحیت دادگاه بر همان اساس تعیین می‌شود.
اما اگر خواسته وجه نقد نباشد، مانند خودرو یا ارز دیجیتال و مانند این‌ها، باید بهای آن تقویم گردد.
توجه داشته باشید که مبلغ تقویم نباید حتما معادل قیمت بازاری و عرفی مال باشد. مثلا در مورد املاک، خواسته بر اساس قیمت منطقه‌ای که اداره ثبت تعیین می‌کند و بسیار پایین‌تر از قیمت بازاری است، تقویم می‌شود.
برای تقویمِ خودرو یا ارزهای دیجیتال نیز می‌شود حداقل مبلغی را معین کرد که با توجه به آن دعوا قابل تجدیدنظر باشد یا در صلاحیت دادگاه عمومی قرار بگیرد نه شورا.
همچنین بخوانید: نحوه شکایت از صرافی‌های ارز دیجیتال
هزینهی دادرسی چیست؟
از قدیم گفته‌اند که «بی مایه فطیره». دادرسی هم از این قاعده مستثنی نیست. برای اینکه دادخواستتان در جریانِ رسیدگی قرار بگیرد، باید اول هزینهی دادرسی را پرداخت کنید.
البته از آنجایی که هدفِ دستگاهِ قضایی کسب سود نیست، در مواردی که شخصی توانایی پرداخت هزینه دادرسی را نداشته باشد می‌تواند از سازوکاری قانونی به نام اعسار استفاده کند و از پرداختِ این هزینه معاف شود.
اما در غیر این صورت، اگر پس از دریافتِ ابلاغیه رفع نقص و در مهلت معین هزینهی دادرسی را پرداخت نکنید، دادخواستتان رد خواهد شد.
4. ابلاغ الكترونيك نظريه كارشناس:
مهلت حضور : 7 روز
نوع علت حضور : ملاحظه نظريه كارشناس و اظهار هر مطلبي نفياً يا اثباتاً.
به پيوست نظريه كارشناس ارسال مي گردد، ظرف يك هفته هر گونه اظهاري نفياً يا اثباتاً داريد با مراجعه به دفتر خدمات الكترونيك قضايي از طريق لايحه به اين شعبه ارسال نماييد.
پیشتر نیز گفته شد که در بعضی مواقع، دادرس برای رسیدن به نظر دقیق‌تر مسئله را به کارشناسی ارجاع می‌دهد.
البته هریک از طرفین نیز حق دارند چنین درخواستی ارائه نمایند. اما نظر کارشناس هم حرف اول و آخر نیست. هم طرفینِ دعوا می‌توانند به نظر او اعتراض کنند و هم قاضی می‌تواند با دلیل از پذیرفتنش امتناع نماید.
پس در صورتی که مسئله‌ای به کارشناسی ارجاع شده باشد، طرفین دعوا حق دارند نظرِ وی را مطالعه کنند و در صورتی که اعتراضی داشته باشند آن را به اطلاعِ دادگاه برسانند.
5. ارجاع شکوائيه به ضابط:
حسب دستور مقام محترم قضائي به شماره … مورخ …، شکوائيه شما با کد رهگيري … جهت انجام تحقيقات، به صورت الکترونيک به اداره مبارزه با جعل و كلاهبرداري ارسال شد. با در دست داشتن شکوائيه و پيوست‌هاي آن به مرجع مذکور مراجعه نمائيد. تأخير در اقدام موجب تصميم قانوني از سوي مرجع قضائي خواهد شد.
مطابق قانون آیین دادرسی کیفری، وظیفه‌ی انجام تحقیقاتِ مقدماتی در مورد جرم بر عهده‌ی بازپرس می‌باشد. اما با توجه به تعدادِ زیاد پرونده‌ها و متنوع بودنِ موضوعات، بازپرس می‌تواند برای رسیدگیِ بهتر و تخصصی‌تر پرونده‌ها را با ضابطینِ قضایی ارجاع دهد.
منظور از ضابطین در معنای عام افسران و درجه‌دارانِ نیروی انتظامی است. اما بعضی دیگر از افراد مانند مامورانِ وزارت اطلاعات نیز در بعضی مواقع و به موجب قوانینِ خاص ضابط دادگستری محسوب می‌شوند.
پس در بعضی مواقع، ضابطینِ قضایی با ارجاعِ بازپرس به پرونده رسیدگی می‌کنند و نوعی نقش او را در پرونده بازی می‌کنند گرچه اختیار بسیاری از اقدامات همچنان در دست بازپرس می‌باشد.
در چنین شرایطی برای طرفین دعوا ضروری است که تمامِ همکاری‌های لازم برای پیش‌بردِ پرونده را با ضابطینِ مربوطه به عمل آورند.
6. ابلاغ استحضاري:
اين نوع ابلاغيه فاقد پيوست مي باشد.
جهت ارسال پرونده به اجرای احکام حاضر شوید/ جهت دریافت جوابیه استعلام به دفتر شعبه مراجعه نمایید.
ابلاغیه‌ی استحضاری همانطور که از نامش پیداست، آمده تا مطلبی را به حضور شما عرضه کند. این نوع ابلاغیه در قانون نیامده اما گاهی برای اینکه طرفین دعوا را در جریانِ مراحل دادرسی قرار دهد مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخلافِ دیگر ابلاغیه‌ها، در این مورد عموما نیاز نیست که کار خاصی انجام بدهید.
جمع‌بندی
ابلاغیه‌ها صادر می‌شوند که یا انجامِ کاری را از شما درخواست کنند یا صرفا شما را در جریانِ روند دادرسی قرار دهد.
ابلاغیه‌هایی که انجامِ کاری را از شما طلب می‌کنند نیز دو دسته‌اند؛ یا امتناع از آنان موجب رد دادخواست یا پرونده می‌شود و یا رسیدگی ادامه میابد ولی دریافت‌کننده‌ی ابلاغیه فرصت خود را برای انجام اقدامی که به نفعش است از دست می‌دهد.
در هر صورت نباید نسبت به ابلاغیه‌ها بی‌توجه بود. رعایت زمانِ ابلاغیه‌ها بسیار مهم است و اقدامِ شما پس از مواعدِ قید شده اثری نخواهد داشت.
نویسنده: سروش قادری
4 پاسخ
بگده ۳۰ روز پیش ابلاغ داشتم در اثر تصادف و گم کردن گوشی نتونستم برم چکار کنم
با سلام، به نزدیک‌ترین دفتر خدمات قضایی مراجعه نموده و ابلاغیه‌ی خود را دریافت کنید. موفق باشید.
صدور دستور موقت موکول به تودیع خسارت احتمالی به مبلغ سیصد میلیون ریال ظرف مهلت ۷روز می باشد
ابلاغیه فاقد پیوست می باشد
معنی این یعنی چی؟
با سلام. این عبارت به این معناست که شما باید ظرف مدت مشخص شده در ابلاغیه سیصد میلیون ریال واریز شود وگرنه دستور موقت اجرا نمی‌شود.