با پیشرفت علم و تخصصی شدن مسائل، اختلافات حقوقی نیز پیچیده و تخصصی شده‌اند. این امر، داشتن رسیدگی قضایی تخصصی را ایجاب می‌کند. از این رو دادسراهای عمومی نیز برخلاف اسم‌شان سعی کرده‌اند تا رسیدگی بهتر، پرونده‌ها را به شعبه‌های تخصصی ارجاع دهند.
یکی از شعبه‌های تخصصی دادسرا که در تهران و برخی شهرهای بزرگ مانند مشهد دایر شده، دادسرای فضای مجازی و جرایم رایانه‌ای است.
در این مطلب قصد داریم تا به ناحیه‌‌ی جرایم رایانه‌ای در دادسرای عمومی شهر مشهد مقدس بپردازیم. به این منظور، مطالب زیر را یک به یک بررسی خواهیم کرد.
فهرست مطلب
جرم رایانه‌ای چیست؟
از آن‌جایی که امروزه بسیاری از ارتباطات و حتی معاملات افراد در بستر اینترنت و به وسیله‌ی کامپیوتر و گوشی‌های هوشمند انجام می‌شود، وقوع جرم در این فضا و با این وسایل نیز دور از ذهن نیست.
از این رو قانون‌گذار در قانون مجازات اسلامی سال 92 بخشی را به جرایم رایانه‌ای اختصاص داده است.
بسیاری از جرایم رایانه‌ای در فضای خارج از اینترنت نیز قابلیت وقوع دارند. مانند توهین و کلاهبرداری. تعدادی از این جرایم نیز فقط مخصوص فضای اینترنت هستند. مانند هک کردن حساب‌های کاربری افراد در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها.
در ادبیات رایج عناوین جرایم رایانه‌ای و فضای مجازی معمولا به جای یکدیگر به کار می‌روند. اما اشاره به این نکته مهم است که برخی از حقوقدانانِ متخصص در این زمینه، جرایم رایانه‌ای و جرایم فضای مجازی را یک‌سان نمی‌دانند و میان این دو تفکیک قائل می‌شوند.
به عبارت دیگر، هر جرم رایانه‌ای لزوما در فضای مجازی اتفاق نمی‌افتد. در ادامه به تعدادی از جرایم رایانه‌ای اشاره می‌کنیم:
- توهین در فضای مجازی
- کلاهبرداری رایانه‌ای
- جاسوسی رایانه‌ای
- جعل رایانه‌ای
- هتک حیثیت و نشر اکاذیب [ جرم انتشار شایعات از طریق فضای مجازی]
دادسرای جرایم رایانه‌ای چیست؟
همانطور که گفته شد، تخصصی شدنِ مسائل در دنیای امروز باعث به وجود آمدن دعاوی و اختلافات تخصصی شده است.
این امر رسیدگی تخصصی به مسائل قضایی را اقتضا می‌کند. رسیدگی کیفری در دو سطحِ دادسرا و دادگاه انجام می‌شود. در دادسرا بازپرس یا دادیار مدارک مختلف را جمع‌آوری می‌کنند.
ایشان در صورت نیاز با طرفین نیز گفتگو می‌کنند. در نهایت اگر تشخیص دهند که جرمی واقع شده پرونده را برای رسیدگی نهایی و صدور حکم راهی دادگاه می‌کنند.
پس داشتنِ دادسرای تخصصی، به معنی رسیدگی مقدماتی دقیق و حرفه‌ای است که می‌تواند تاثیرِ زیادی بر سرنوشت پرونده بگذارد.
در تهران و شهرهای بزرگ مانند مشهد شعبه‌هایی از دادسرا به جرایم رایانه‌ای اختصاص پیدا کرده است.
دادسرای جرایم رایانه‌ای مشهد کجاست؟
ناحیه هفتِ دادسرای عمومی و انقلاب مشهد مقدس به جرایم رایانه‌ای اختصاص دارد. نام کامل و دقیق این دادسرا «دادسرای ویژه‌ی فضای مجازی و شهرسازی» می‌باشد.
دادسرای ناحیه 7 در دو ساختمان فعالیت می‌کند. ساختمان اصلی که مقر دادسرای ویژه‌ی فضای مجازی و شهرسازی می‌باشد در خیابان ابن سینا واقع شده است.
آدرس: مشهد مقدس – خیایان دانشگاه – خیابان ابن سینا – بین ابن سینا 19 و 21 – دادسرای ناحیه 7
تلفن: 05138484021 الی 5
ساختمان خیابان 17 شهریور نیز تعدادی از شعبات دادیاریِ این دادسرا را در خود جای داده است.
آدرس: مشهد مقدس، خیابان 17 شهریور شمالی، بین 17 شهریور شمالی 6 و 8
تلفن: 05133693140
صلاحیت دادسرای جرایم رایانه‌ای مشهد
وظیفه‌ی دادسرا رسیدگی مقدماتی به جرایم است.
یعنی پرونده‌های کیفری جرایم رایانه‌ای بعد از ثبت دادخواست به دادسرا ارجاع می‌شود.
اگر وقوع جرم در دادسرای جرایم رایانه‌ای احراز شود، پرونده برای رسیدگی و صدور حکم به دادگاه فرستاده می‌شود.
دادسرای جرایم رایانه‌ای نیز مسئول تحقیق و رسیدگی مقدماتی به جرایمی است که در فضای مجازی به وقوع می‌پیوندند.
جرایمی از قبیل کلاهبرداری رایانه‌ای، سرقت رایانه‌ای، و توهین و مانند این‌ها.
مقامات دادسرای جرایم رایانه‌ای شامل دادستان، دادیار و بازپرس می‌باشند.
این مقامات که قاضی دادسرا نیز نامیده می‌شوند در حوزه صلاحیت‌های خود کارهای لازم را انجام می‌دهند.
این اقدامات شامل بازجویی از طرفین، کشف مدارک و شواهد و در صورت لزوم توقیف اسباب ارتکاب جرم می‌باشد.
به طور کلی دادسراها برای پیشبرد بهتر و سریع‌ترِ تحقیقاتِ خود از ضابطینِ قضایی مانند پلیس کمک می‌گیرند.
دادسرای جرایم رایانه‌ای نیز در مراحل مقدماتی از یاریِ پلیسِ فتای بهره می‌برد.
شعبه‌های مختلف دادسرای جرایم رایانه‌ای مشهد کدام‌اند؟
دادسرای ناحیه 7 مشهد مقدس که دادسرای ویژه فضای مجازی و شهرسازی نام دارد، دارای 20 شعبه می‌باشد.
پرونده‌های مختلف در بخش‌های مختلف برای رسیدگی به این شعبات ارجاع می‌شوند.
بعضی از این شعبات در ساختمان خیابان 17 شهریور و بعضی دیگر در ساختمان خیابان ابن سینا قرار دارند.
ممکن است در متن ابلاغیه الکترونیکی خود با نامِ شعبه‌های مختلف این دادسرا مواجه شوید. به همین خاطر در ادامه به معرفی اجمالیِ این شعبه‌های دادسرای فضای مجازی و شهرسازی مشهد خواهیم پرداخت.
- شعبه دادستاني دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد، خیابان ابن سینا:
ریاست دادسرا بر عهده‌ی دادستان است. پس از طی مراحل مقدماتی و احراز جرم، دادستان به نمایندگی از عموم و برای حفظ حقوق و منافع آن‌ها اقدام به صدور کیفرخواست و دفاع از آن در دادگاه می‌نماید.
همچنین دادستان دادسرای عمومی و انقلابِ ناحیه 7 مشهد، در صورتی که از وقوع جرمی با خبر شود دستور رسیدگی به آن را صادر می‌کند.
- شعبه 721 دادياري دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان 17 شهریور:
دادیار مقامِ زیرِنظر دادستان است. تفاوت کار او با بازپرس در این است که مانند دادستان فقط به دلایلی که علیه مجرم می‌باشد می‌پردازد.
- شعبه 724 دادياري دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان 17 شهریور:
شعبه 724 دادیاریِ دادسرای ویژه فضای مجازی و شهرسازیِ مشهد، زیر نظر دادستان به پرونده‌های ارجاع شده رسیدگی می‌کند.
- شعبه 727 دادياري دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان 17 شهریور:
شعبه 727 دادیاری ناحیه 7 مشهد به پرونده‌های ارجاع شده از سوی دادستان در حوزه‌های فضای مجازی و شهرسازی رسیدگی می‌کند.
- شعبه 728 دادياري دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان 17 شهریور:
در شعبه 728 دادسرای فضای مجازی و شهرسازی، دادیار وظیفه‌ی رسیدگی مقدماتی به جرایم را بر عهده دارد.
- شعبه 771 دادياري دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان ابن سینا:
به تشخیص دادستان، ممکن از بعضی پرونده‌های مربوط به جرایم رایانه‌ای و فضای مجازی به شعبه‌ی 771 دادیاری دادسرای فضای مجازی و شهرسازی مشهد ارجاع شود.
- شعبه 772 دادياري دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان ابن سینا:
شعبه 772 دادیاری دادسرای ناحیه 7 مشهد، یکی از شعبه‌هایی است که اقداماتِ در حوزه‌ی وظایف دادیار را انجام می‌دهد.
- شعبه 773 دادياري دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان ابن سینا:
شعبه 773 دادیاری، یکی از شعبه‌هایی است که ممکن است پرونده برای رسیدگی به آن ارجاع شود.
- شعبه 774 دادياري دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان ابن سینا:
برخی پرونده‌های فضای مجازی و شهرسازی مشهد ممکن است از سوی دادستان به شعبه 774 دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه 7 ارجاع شوند.
- شعبه 775 دادياري دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان ابن سینا:
یکی از شعبه‌هایی که اقدامات لازم در مرحله تحقیقات مقدماتی را انجام می‌دهد شعبه 775 دادیاری دادسرای ویژه فضای مجازی و شهرسازی مشهد است.
- شعبه 776 دادياري دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان ابن سینا:
شعبه 776 دادیاری ناحیه 7 مشهد نیز به پرونده‌های ارجاع شده از سوی دادستان در حوزه‌های فضای مجازی و شهرسازی رسیدگی می‌کند.
- شعبه اظهارنظر معاون دادستان دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان ابن سینا:
مطابق قانون، دادستان می‌تواند به تعداد مورد نیاز معاون در اختیار داشته باشد. معاون دادستان، یاری‌گرِ وی در انجام وظایفش می‌باشد.
- شعبه اول اظهارنظر دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان ابن سینا:
شعبه اظهارنظر، شعبه‌ای است که پرونده پس از صدور قرار نهایی توسط بازپرس، به آن ارجاع می‌شود. در این شعبه دادیارِ اظهارِنظر، نظر نهایی خود را در مورد تایید را ردِ قرارِ صادره توسط بازپرس اعلام می‌کند.
- شعبه دوم اظهارنظر دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان ابن سینا:
شعبه دوم اظهارنظر دادسرای ویژه فضای مجازی و شهرسازی مشهد وظیفه‌ی اظهارنظر درباره قرار صادر شده توسط بازپرس را دارد.
- شعبه سوم اظهارنظر دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان ابن سینا:
شعبه سوم اظهارنظر دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد، یکی از شعبه‌هایی است که ممکن است در پایان رسیدگی مقدماتی، قرارِ صادر شده توسط بازپرس برای تایید به آن ارجاع شود.
- شعبه 751 بازپرسي دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان ابن سینا:
شعبه بازپرسی وظیفه‌ی انجام تحقیقات و اقدامات مقدماتی در مورد پرونده‌های کیفری را دارد. شعبه 751، یکی از شعبه‌های بازپرسیِ دادسرای ویژه فضای مجازی و شهرسازی مشهد می‌باشد.
- شعبه 752 بازپرسي دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان ابن سینا:
شعبه 752 بازپرسی یکی از شعبه‌های دادسرای ویژه فضای مجازی و شهرسازی است که وظیفه‌ی رسیدگی و تحقیقات مقدماتی را برعهده دارد.
- شعبه 753 بازپرسي دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان ابن سینا:
پرونده‌های فضای مجازی و جرایم رایانه‌ای ممکن است برای طی مراحل مقدماتی به شعبه 753 بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه 7 مشهد ارجاع شوند.
- شعبه 754 بازپرسي دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان ابن سینا:
شعبه 754 دادسرای فضای مجازی و شهرسازی مشهد نیز از شعبه‌هایی است که عهده‌دارِ انجام تحقیقات مقدماتی می‌باشند.
- شعبه 755 بازپرسي دادسراي عمومي و انقلاب ناحيه 7 مشهد (ويژه فضاي مجازي و شهرسازي)، خیابان ابن سینا:
در شعبه 755 دادسرای فضای مجازی و جرایم رایانه‌ای نیز تحقیقات مقدماتی جرایمِ رایانه‌ای انجام می‌شود.
جمع‌بندی:
در این نوشته سعی کردیم تا به صورت مختصر در مورد دادسرای جرایم رایانه‌ای مشهد مقدس توضیح دهیم. اگر پرونده‌ای دارید که در این دادسرا در دست رسیدگی است کمک گرفتن از یک وکیل با تجربه می‌تواند تاثیرِ زیادی در نتیجه پرونده شما داشته باشد.
